Genelde Işık Yılı kavramını ilk kez duyduğumuzda bir zaman biriminden bahsedildiğini düşünürüz. Ancak ışık yılı aslında bir uzaklık birimidir. Işığın bir yılda aldığı mesafeye bir “ışık yılı” denir. Evren inanılmaz genişlikte olduğundan dolayı mesafe ölçümleri için bizim günlük hayatta kullandığımız ölçü birimlerini kullanmak, bilim insanlarının müthiş derecede kalabalık sayılarla uğraşmalarına sebep olur. Hem bu sebepten hem de ölçümlerin ışıkla yapılmasından kaynaklı olarak böylesi büyük mesafeler için ışık yılı kavramı kullanılır. Bizden 5 ışık yılı uzaklıktaki bir yıldızdan bahsedildiğinde, yıldızın bize olan uzaklığını bulmak için ışık hızını 5 yıl ile çarparız. Bir başka deyişle; Bahsi geçen yıldızdan gelen ışığın dünyamıza ulaşması için 5 yıl geçmesi gerekir.
Işık ne kadar hızlı?
Işık hızı yaklaşık 300.000 km/saniye dir.
Işığın hızını daha iyi anlayabilmek için bir örnek vermek yerinde olacaktır. Diyelim ki biz ışık hızında hareket edebiliyoruz. Dünyanın çevresini ekvatoru takip ederek dolaşmak istesek ne kadar zamanda kaç tur atacağımızı hesaplayalım. Dünya ekvator çevresi 40.075 km dir. Oysa ışık bir saniyede 300.000 km yol alabilmektedir. Bu durumda ışığın bir saniyede aldığı mesafeyi ekvator çevresine bölerek, ışığın bir saniyede dünya etrafında kaç tur atacağını bulabiliriz.
Buradan da anlaşılacağı gibi biz (yani ışık) bir saniye içinde dünya çevresinde yaklaşık 7,5 tur atabiliriz.
Ne muazzam bir hız…
Bir Işık Yılı kaç metre?
Işığın bir yılda aldığı mesafeyi hesaplayabilmek için öncelikle ışığın hızını bilmemiz gerekir. Işık saniyede yaklaşık 300.000 km yol alır. Bunu metreye çevirirsek, ışık hızını 300.000.000 metre/saniye olarak bulabiliriz.
Şimdi bir ışık yılını hesaplayabilmek için bir yılda kaç saniye olduğunu bulmalıyız.
Küçük bir hesapla;
1 yıl = 365 gün
= 365·24 saat
= 365·24·60 dakika
= 365·24·60·60 saniye
= 31.536.000 saniye
olarak bulunur.
Işık bir saniyede 300.000.000 (Üç yüz milyon) metre yol aldığına göre,
1 ışık yılı = (300.000.000)·(31.536.000) metre
1 ışık yılı yaklaşık olarak 9.460.800.000.000.000 metredir.
Yani ışık bir yılda yaklaşık 9,5 katrilyon metre yol alabilir.
Şimdi böylesi yüksek bir hızda 5 yıl boyunca ilerlediğinizi düşünün… İşte yukarıdaki örnekte bahsettiğimiz yıldıza ulaştık.
Işık hızını kavramak, evrenin büyüklüğü hakkında fikir sahibi olmamız açısından da önemli.
Siz de benim gibi, yazımın başındakine oranla kendinizi daha küçük hissetmiyor musunuz?
Evren öylesine büyük ki…
Yukarıdaki video da, bu muazzam hız hakkında fikir sahibi olmanıza yardımcı olacaktır.